نگاهی به اقدامات شهید جمهور در حوزه فرهنگ

به گزارش عصراترک به نقل از خبرنگار کتاب ایرنا، یکی از ویژگی‌های شهید جمهور توجه به مراسم‌ فرهنگی و مسائل و مشکلات اهل قلم بود. او در سه سالی که مسئولیت ریاست جمهوری را بر عهده داشت، هر سال در مراسم جایزه کتاب سال حاضر می‌شد.

اسفند ۱۴۰۰ زمانی که هنوز دستورالعمل‌های بهداشتی در ارتباط با همه‌گیری با جدیت اجرا می‌شد، آیین اختتامیه سی‌ونهمین دوره جایزه کتاب سال و بیست و نهمین جایزه جهانی کتاب جمهوری اسلامی در تالار وحدت و با حضور آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی رییس‌جمهور، محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و دیگر متولیان فرهنگی کشور برگزار شد.

رییس جمهور در این آیین با اشاره به اینکه کتاب نقش بسیار مهمی در تحلیل سیاسی و اقتصادی دارد، گفت: به همین دلیل توجه به کتاب و کتابخوانی در نظام جمهوری اسلامی از اهمیت بالایی برخوردار است. موضوع کتاب و کتابخوانی در سطح کشور، در نظام جمهوری اسلامی از اهمیت بالایی برخوردار است و در سایه چنین رویکردی روز به روز شاهد رشد فرهیختگان در جامعه و محافل علمی هستیم.

کتاب بهترین ابزار شناسایی شخصیت‌ها

شهید رئیسی در آن مراسم با اشاره به نقش کتاب به‌ عنوان پل ارتباطی بین تمدن‌ها، اظهار داشت: کتاب بهترین ابزار برای شناسایی شخصیت‌هاست و اگر آثار سعدی، حافظ و ابوعلی‌ سینا نبود، شناخت آنها بسیار دشوار و حتی غیرممکن بود. شناخت فرهنگ و تمدن در راستای شناخت کتاب‌ها انجام می‌شود و از طریق کتاب و آثار فرهنگی می‌توان با کشورها تبادل فرهنگ داشت.

رییس‌جمهور در آن روز به سختی معیشت اهل کتاب هم توجه داشت و گفت: این روزها بسیاری از افراد که قلم خوبی دارند، در شرایط سختی به‌سر می‌برند و باید از آنها حمایت شود.

صیانت از فرهنگ وظیفه اندیشمندان است

سال بعد آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی در آیین چهلمین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران، صیانت از فرهنگ را وظیفه اندیشمندان دانست و گفت: کتاب می‌تواند از فرهنگ جامعه صیانت کند. صیانت از این جایگاه و فرهنگ وظیفه روشنفکران است. کتاب اثری است که می‌تواند از فرهنگ جامعه صیانت کند. باید همواره کتاب را مورد توجه قرار داد. کتاب می‌تواند تاریخ فرهنگ و علم دانش ملت را حفظ کند. کتاب بهترین بستر برای انتقال اندیشه و علم است.

وی با اشاره به اقدامات دولت سیزدهم توضیح داد: در دولت، یکی از برنامه‌های جدی، توجه به مسائل فرهنگی است. توجه به مسائل اقتصاد و معیشت نباید ما را از توجه به کتاب و فرهنگ باز دارد. از جمله تکریم از مولفان و نویسندگانی که در حوزه کتاب فعالیت داشتند. اینها باید همواره مورد تاکید باشد. کتاب جلوه شناخت بزرگان است. دولت باید زمینه را مهیا کند تا نویسندگان بهتری در زمینه نشر کتاب داشته باشیم.

نویسندگان خواص جامعه هستند

آیت الله سید ابراهیم رییسی، ۱۸ اسفندماه ۱۴۰۲ در مراسم چهل‌ویکمین جایزه کتاب سال هم شرکت کرد، شهید جمهور با بیان اینکه انسان کامل نبی مکرم اسلام است، افزود: به وسیله کتاب و نگاه به انسان کامل که زندگی خود را این گونه بسازد، به عنوان الگوی بشریت نگاه کرده و به او و اولیاء گرانقدرش تاسی کند.

رییس جمهور شهید با تاکید بر اینکه قلم مسئولانه را باید ترویج کرد، گفت: نباید کتاب، نوشتن و انتقال علم و دانش را با مبلغ و کسب و درآمد تعویض کرد. البته هرکسی هزینه هایی دارد اما کتاب و انتقال علم و دانش و فرهنگ را باید در جایگاه رفیع خود قرار داد.

شهید رئیسی با بیان اینکه بعضی از شغل ها در جامعه همواره بر بیت المال است یا به نحوی باید زندگی فردی را که در این رابطه تلاش دارد، تامین کرد، گفت: اما جایگاه کتاب را نباید تنزل داد که وسیله کسب و درآمد شود. ممکن است در کنار آن درآمدی باشد اما این نیست. این هم از آن شغل هایی است که با اینکه شغل تلقی می شود اما به هیچ عنوان نباید با کسب درآمد آن را مقایسه کرد.

وی خطاب به نویسندگان حاضر در این جلسه گفت: شما خواص جامعه هستید و مسئولیت های خاص خود را دارید انتظار از خواص این است که از جامعه در مورد تهاجم فرهنگی محافظت کنند، روشنفکران باید در این جایگاه خوب رصد کنند قبل از دیگران ببینند و از جامعه در مقابل انحرافات صیانت کنند، روشنفکر کسی نیست که مردم را به طرف تفکرات غربی و شرقی سوق دهد.

گسترش کتابخانه‌های عمومی و دسترسی آسان به کتاب

توجه او به مسائل فرهنگی به جایزه کتاب سال محدود نبود. ۲۴ آبان‌ماه ۱۴۰۱ بود که رییس جمهور شهید در مراسم پاسداشت روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار در تالار وحدت، یکی از شاخص‌های مهم فرهنگ هر جامعه را مساله کتاب و کتابخوانی معرفی کرد و از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی خواست گسترش کتابخانه‌های عمومی و دسترسی آسان به کتاب را در دستور کار قرار دهد.

در پی حضور رییس جمهور شهید در مراسم روز کتاب، کتابخوانی و کتابدار در سال ۱۴۰۱؛ وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در نامه‌ای به رییس‌جمهور، پیشنهادهایی درباره تحقق راهکارهای دسترسی آسان به کتاب و حل مشکلات معیشتی کتابداران با کمک نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور ارائه داد.

بر اساس دستور رییس‌جمهور شهید در هفتم آذرماه سال گذشته، دستگاه‌های ذیربط ازجمله سازمان برنامه و بودجه، ملزم به همکاری برای رفع مشکلات کتابداران و همچنین دسترسی آسان به کتاب در سبد خانوار شدند؛ همچنین سازمان برنامه و بودجه موظف شد، نسبت به رفع موقتی مشکل معیشت کتابداران در چارچوب ضوابط، بودجه اعتباری لازم را اختصاص بدهد. بخش دیگری از دستور «شهید راه خدمت» به کتابخانه‌های مرکزی در استان‌ها اختصاص داشت. براساس همین دستور، سازمان برنامه و بودجه ملزم شد اعتبارات لازم را برای تکمیل کتابخانه‌های مرکزی استان‌ها تخصیص دهد.

رییس‌جمهور مردمی در بخش دیگری از دستور خود، نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور و وزارت آموزش و پرورش را برای استفاده هرچه بیشتر از ظرفیت‌های این نهاد، ملزم به انعقاد تفاهم‌نامه با هدف استفاده هرچه بیشتر از ظرفیت‌های نهاد، دسترسی آسان به کتاب ازسوی دانش‌آموزان و ایجاد زنگ مطالعه در مدارس کرد. اقدامات لازم برای واگذاری کتابخانه‌های عمومی به ظرفیت‌های مردمی در قالب قراردادهای بلندمدت با هدف تحقق امر مردمی‌سازی و کاهش هزینه‌های دولت از دیگر دستورات رییس‌جمهور در این زمینه بود.

نمایشگاه کتاب زمینه‌ای برای برقراری ارتباط مفید و مؤثر است

رییس جمهور طی ادوار مختلف، هم آن زمانی که در قوه قضائیه مشغول خدمت به مردم بود و هم پس از آن در مقام ریاست‌جمهوری، در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران حضور پیدا می‌کرد. او اخیرا درباره اهمیت برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و توسعه عدالت فرهنگی سخن گفته بود. در بازدید چند ساعته، شهید جمهور از نمایشگاه کتاب تهران در طول دوره‌های متعدد نه فقط در بخش ناشران عمومی که در بخش ناشران کودک و نوجوان هم حضور پیدا کرده بود و از نزدیک در جریان روند فعالیت ناشران این حوزه قرار گرفت و در گفت‌وگو با ناشران و مدیران نشر درباره مسائل و مشکلات حوزه نشر و بازار کتاب گفت‌وگو کرد.

به اعتقاد رییس جمهور شهید؛ نمایشگاه کتاب یک رویداد فرهنگی بزرگ و زمینه‌ای برای برقراری ارتباط مفید و مؤثر بین نویسندگان، ناشران و کتابخوانان و زمینه‌ای برای تبادل افکار است؛ همچنین به برکت انقلاب اسلامی عرصه نشر و توزیع کتاب به خوبی مورد توجه قرار گرفته و درحالی که پیش از انقلاب، نمایشگاه کتاب تهران به ایجاد فضایی در قالب دو چادر در کنار دانشگاه تهران خلاصه می‌شد، امروز با حمایت‌ها و تشویق‌هایی که بانی اصلی آن رهبر معظم انقلاب است، نمایشگاهی به این وسعت و کیفیت برای کتاب برگزار می‌شود که شوق و علاقه همگان را برای کتابخوانی ارتقا می‌بخشد.

خودکفایی در تولید کاغذ

یکی دیگر از نکات کلیدی در سخنان رییس جمهور شهید، توجه به موضوع خودکفایی در تولید کاغذ بود. از ابتدای تشکیل کابینه دولت سیزدهم، آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی با بسیج نیروهای مختلف و برگزاری جلسات مستمر با تولیدکنندگان کاغذ همچنین دستور پیگیری به معاون اول خود، بر خودکفایی تولید کاغذ در کشور تاکید داشت.

به‌دنبال حضور آیت‌الله رئیسی به‌عنوان رییس دولت سیزدهم، ماموریتی بر دوش آموزش و پرورش گذاشته شد تا برای کتاب‌های درسی از تولید داخل استفاده کنند و این امر موجب شد که از خروج ۵۰ میلیون دلار ارز از کشور جلوگیری شود. این اقدام موجب شد که به‌دنبال احیای کارخانه صنایع چوب و کاغذ مازندران، اکنون حدود هزار و ۲۴۱ نفر در این کارخانه مشغول کار باشند.

آیت‌الله رئیسی را بیشتر بشناسیم

آیت الله سید ابراهیم رئیسی در حوزه علمیه قم، اصول فقه را نزد آیت‌الله مروی، لمعتین را نزد آیت‌الله فاضل هرندی، رسائل را نزد آیت‌الله موسوی تهرانی، مکاسب محرمه را نزد آیت الله دوزدوزانی، کتاب البیع مکاسب را نزد آیت‌الله خزعلی، خیارات مکاسب را نزد آیت الله ستوده وآیت‌الله طاهری خرم‌آبادی و کفایه را نزد آیت‌الله سید علی محقق داماد، تفسیر قرآن کریم را نزد آیت الله مشکینی و آیت الله خزعلی، شرح منظومه و فلسفه را نزد آیت‌الله احمد بهشتی و دوره شناخت را نزد آیت الله مطهری و نهج البلاغه را نزد آیت الله نوری همدانی آموخت.

وی، خارج اصول را نزد آیت الله سید محمدحسن مرعشی شوشتری و آیت الله هاشمی شاهرودی و خارج فقه را نزد آیت الله مجتبی تهرانی و آیت الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب تلمذ کرد. او پیش از پایان دوره سطح توانست به دوره کارشناسی ارشد رشته حقوق خصوصی راه یافته و پس از دفاع از پایان نامه خویش در سال ۱۳۸۰ با قبولی در کنکور دکتری مدرسه عالی شهید مطهری در رشته فقه و حقوق خصوصی ادامه تحصیل دهد.

آیت الله رئیسی با تکمیل تحقیقات خود در رشته فقه و حقوق، موفق به اخذ مدرک عالی ترین سطح حوزه (سطح چهار) شد و در نهایت رساله دکتری خود را با عنوان «تعارض اصل و ظاهر در فقه و حقوق» دفاع کرد و با اخذ نمره ممتاز به درجه دکتری فقه و حقوق در مدرسه عالی شهید مطهری نائل شد.

علاوه بر مسئولیت‌های کلان کشوری، بنا به توصیه مکرر آیت الله مهدوی کنی و آیت الله مجتبی تهرانی مبنی بر حفظ ارتباط درسی خود با طلاب، از سال ۸۰ تاکنون به عنوان مدرس در مدارس علمیه تهران از جمله مدرسه مجد، مدرسه امیرالمومنین (ع)، مدرسه امام حسین (ع) و مدرسه مروی به تدریس سطوح عالی حوزه همچون رسائل و مکاسب، کفایتین و قواعد فقهیه مشغول بود و بعد از عزیمت به مشهد مقدس از ابتدای سال ۱۳۹۵ در مدرسه عالی نواب، به تدریس در موضوع «فقه وقف» پرداخت.

آیت الله رئیسی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه امام صادق (ع) و مدرسه عالی شهید مطهری و دانشگاه آزاد اسلامی به تدریس دروس تخصصی فقه قضا، فقه اقتصاد، اصول فقه و قانون مدنی پرداخته است.

وی دارای سوابق علمی سطح چهار فقه و اصول از حوزه علمیه قم، دکتری فقه و مبانی حقوق با گرایش حقوق خصوصی از مدرسه عالی شهید مطهری و مدرس متون فقهی سطح عالی و قواعد فقه قضاء و فقه اقتصاد در حوزه‌های علمیه تهران و دانشگاه‌ها بود.

از تالیفات او می‌توان به کتاب تقریرات درس قواعد فقه (بخش قضایی) انتشارات بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی، کتاب تقریرات درس قواعد فقه (بخش اقتصادی) انتشارات بنیاد پژوهش های آستان قدس رضوی، کتاب تقریرات درس قواعد فقه (بخش عبادی) انتشارات بنیاد پژوهش های آستان قدس رضوی، ارث بلاوارث در فقه و حقوق انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، تعارض اصل و ظاهر در فقه و حقوق انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی و فقه وقف بنیاد پژوهش‌های آستان قدس رضوی اشاره کرد.

به گزارش ایرنا، آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی خادم‌الرضا (ع) و هشتمین رییس جمهور اسلامی ایران که عصر یکشنبه -۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳- در مسیر بازگشت از مراسم افتتاح سد قیز قلعه‌سی به سمت شهر تبریز، در منطقه ورزقان استان آذربایجان شرقی دچار سانحه هوایی شد و به همراه تمام همراهان، همزمان با شب ولادت امام رئوف علی ابن موسی الرضا (ع) به مقام رفیع شهادت نایل آمد.

حجت‌الاسلام سیدمحمدعلی آل‌هاشم، نماینده ولی‌فقیه و امام جمعه تبریز، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه، مالک رحمتی استاندار آذربایجان شرقی، سردار سیدمهدی موسوی فرمانده یگان حفاظت رئیس‌جمهور و تعدادی از محافظان و خدمه بالگرد، از سرنشینان بالگرد حامل رییس‌جمهور بودند.

مراسم تشییع پیکر شهید رئیسی و همراهان شهیدشان روز سه شنبه -اول خرداد- در تبریز و قم و روز چهارشنبه -دوم خرداد- در تهران برگزار شد و آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب بر پیکر این شهیدان خدمت نماز خواندند؛ تشییع پیکر این شهدای والامقام در ادامه روز پنجشنبه -سوم خرداد- در بیرجند و مشهد برگزار و پیکر شهید رئیسی در حرم مقدس امام هشتم (ع) به خاک سپرده شد.